لوازم سالن مرغداري
مادر مصنوعي
واحدهايي هستند كه باعث گرم نگه داشتن جوحه ها مي شوند معمولا براي انعكاس حرارت آنها بطرف جوجه ها شرايط خاصي لازمست كه داراي انواع زير مي باشد:
مادر آويز:
معمولترين نوع هستند و قسمت گرم كننده توسط يك وزنه فلزي يا زاويه دار پوشيده شده است كه باعث انعكاس حرارت به كف سالن مي شود. و توسط طناب يا كابل به سقف آويزان مي شود كه داراي انواع نفتي، گازي و برقي مي باشد.
تامين دماي مورد نياز گله :
دماي مورد نياز گله به طرق مختلف تامين ميگردد از جمله کوره هواي گرم (با استفاده از مشعل با سوختهاي مختلف ) بخاري معمولي ، مادر گازي ، برقي و ....
جدول مقادير حرارتي ايجاد شده توسط بعضي از اقلام سوختي
نوع سوخت |
مقدار |
حرارت برحسب کالري |
گاز طبيعي |
ا متر مکعب |
7560 |
نفت گاز |
يک ليتر |
8600 |
گاز پروپان |
يک ليتر |
5500 (يک کيلو 11000 کالري) |
برق |
1 کيلووات ساعت |
860 |
ميزان انرژي و سوخت مصرفي به عوامل زير بستگي دارد :
· روش گرم کردن آشيانه وکارآيي تجهيزات و تاسيسات آَشيانه .
· نوع آَشيانه (طرح و ابعاد ) و نحوه عايق کاري .
· اختلاف دماي داخل و خارج آَشيانه و ميزان رطوبت نسبي هوا .
· سن جوجه ها .
·نوع تهويه .
آبخوري:
در اول دوره از انواع از نوع كله قندي استفاده مي گردد. هر آبخوري كله قندي حدود 4 ليتر گنجايش دارد. همچنين تعداد زياد آبخوري كوچك بهتر از تعداد كم آبخوري بزرگ است و تا سن هفت روزگي از اين نوع آبخوري ها استفاده مي گردد.
آبخوري هاي بعد از يك هفتگي آبخوريهاي اتوماتيك آويز هستند كه معمولا از جنس پلاستيك بوده و به سقف آويزان مي شوند. كه سوپاپي دارد كه ميزان آب را مشخص مي كند.
نوع ديگر آبخوري نوع نيپل است كه آب در يك لوله افقي قرار گرفته و توسط سوپاپي با نوك جوجه آب خارج مي گردد. اين لوله افقي توسط كابل قابل تنظيم است. براي استفاده از اين آبخوري بايد فشار سنجي در ابتداي خط ورود آب نصب كرد. اين نوع آبخوري براي هر 15-20 عدد جوجه يك نيپل در نظر مي گيرند.
تعداد آبخوري :
· آبخوري گرد (به قطر 33 سانتي متر) براي هر 100-80 جوجه يک عدد.
· آبخوري کله قندي مخصوص جوجه اين آبخوري ها معمولا 4 ليتر ظرفيت داشته و براي هر 100 جوجه يک عدد بکار مي رود .
· آبخوري پستانکي يا نيپل ، براي 20-15 جوجه يک عدد نيپل درنظر گرفته مي شود .
· درهفته اول جوجه ها بوسيله آبخوري هاي دستي ( کله قندي 2-4 ليتري) آب داده مي شوند که با شروع هفته دوم بتدريج آبخوريها ي اتوماتيک گرد جايگزين اين آبخوريها مي شوند .
سيستم آبخوري نيپل:
از مزاياي بارز آبخوري نيپل، كاهش هزينه هاي كارگري مي باشد. بعضي از سيستمهاي آبخوري دستي مانند آبخوريهاي زنگوله اي و فنجاني شكل، همواره نياز به تعويض مداوم و روزانه و همچنين ضدعفوني مكرر دارند. انجام فعاليت بدني طاقت فرسا و نياز به زمان طولاني براي تعويض آبخوريهاي دستي، شايد بتواند بعضي از انگيزه هاي استفاده از آبخوريهاي نيپل را توجيه كند. نبايد فراموش كرد كه آبخوري نيپل به حداقل زمان ممكن براي تميز كردن احتياج دارد. بسياري از مقالات علمي، بازده مفيد اين نوع آبخوريها را در مقايسه با آبخوريهاي ديگر گزارش داده اند. چند مطالعه نيز نشان دادند كه در گله ايي كه از آبخوري نيپل در سالن استفاده مي شود، ضريب تبديل غذايي به طور معني داري بهبود يافته است. مقالات متعدد و كافي وجود دارد كه از تاثير نوع آبخوري نصب شده در سالن بر روي وضعيت بهداشتي گله، حكايت دارد. بطوري كه زماني كه آبخوري نيپل در سالن تعبيه مي شود، ميزان مرگ و مير و آلودگي باكتريايي و هزينه هاي درمان تقريبا هميشه كمتر از هزينه هاي حاصل از وجود آبخوريهاي ديگر مي باشد. همچنين تاثير انكار ناپذير كاربرد اين سيستم آبخوري در كاهش رطوبت بستر و ايجاد يك بستر مناسب در سالن كاملا ثابت شده است. بهر حال طراحي سيستم آبخوري كه هيچگونه عيبي در آن نتوان يافت، هنوز از افقهاي تحقيقاتي بسياري از شركتهاي تجاري محسوب مي شود و هنوز هم ارائه ايده و ابتكار در جهت بهبود چنين سيستمهايي ادامه دارد. به هر حال نبايد هرگز به يك روي سكه نگاه كرد و نبايد از معايب آبخوريهاي قطره اي نيز غافل بود. به عنوان مثال هزينه اوليه نصب چنين سيستمي همواره بالاتر از سيستمهاي ديگر مي باشد و عملا نياز به صرف 30 درصد، هزينه بيشتر نسبت به ساير سيستمها متداول و دستي دارد. تعمير و استهلاك اين سيستم، نيز از جنبه اي ديگري است كه همواره هزينه هاي را در بر داشته است كه گاها اين هزينه ها چشمگير مي باشد. مكانيزم كار اين نوع آبخوري همواره بسته به نام شركت سازنده و نوع مدل مورد استفاده دارد. بهر حال مديريت آبخوري نيپل نسبت به ساير سيستمها، پيچيده تر مي باشد و هر گونه اشتباه در اداره اين سيستم مطمئنا خسارات غير قابل جبراني را به بار خواهد آورد بطوري كه عدم توجه به مسائل مديريتي موجود در استفاده از اين آبخوري همواره با اتلاف سرمايه همراه بوده است. بعضي از پرورش دهندگان جوجه هاي گوشتي براين باورند كه نوع خاصي از اين سيستم آبخوري باعث ايجاد محدوديت در رشد جوجه هاي گوشتي مي گردد و بخصوص اينكه با افزايش سن جوجه هاي داخل سالن اين محدوديت به طور آشكار قابل مشاهده مي باشد. اين حالت عمدتا در سالنهاي احداث شده در آب و هواي بسيار گرم مشاهده مي شود كه جوجه ها نمي توانند به خوبي آبخوريهاي دستي از آبخوري نيپل استفاده كنند.اگر چه مقالات محدودي چنين فرضيه را رد مي كنند با اين وجود در آب و هواي بسيار گرم رعايت بعضي اصول براي اجتناب از بروز احتمالي اين مسئله ضروري مي باشد.
مديريت سيستم آبخوري نيپل:
بيشتر آبخوريهاي قطره اي مجهز به يك تنظيم كننده فشار يا يك سيستم كنترل كننده مقدار آبي هستند كه در اختيار جوجه ها قرار مي گيرد. با چنين سيستمي ميزان فشار آب به طور هفتگي بر طبق دستورالعملي كه كارخانه ارائه مي كند ، تنظيم مي شود. زماني كه جوجه ها سنين اوليه پرورش را سپري مي كنند، فشار آب در حد پايين نگه داشته مي شود و با افزايش سن به تدريج ميزان فشار موجود افزايش مي يابد. افزايش نامناسب فشار آب ممكن است كه جوجه ها را از دسترسي مناسب به آب كافي محروم كند و همچنين عواقبي همچون خيسي بستر را به همراه داشته باشد. ارتفاع آب خوري نيز بر اساس سن جوجه بايد همواره تنظيم شود. يك قانون كلي كه در اين مورد توصيه مي شود اينست كه در دو هفته پرورش بايد تنظيم ارتفاع به طور دقيق رعايت گردد. بطوري كه لوله آبخوري بايد به موازات چشم جوجه ها تنظيم گردد و هر پنج روز يكبار اين ارتفاع بايد تعيير نمايد. سويه گوشتي تجارتي كه شما از آن براي پرورش استفاده مي كند ممكن است كه حاوي استاندارهاي ويژه اي از لحاظ نيازمندي به آب باشد. موارد زيادي ديده شده است كه جوجه هاي گوشتي در حال رشد در وضعيت عالي بسر مي برند و ناگهان دچار مرگ و مير شديد مي شوند چرا كه در اوايل پرورش مديريت آبخوريهاي نيپل نسبت به ساير هفته ها كم رنگتر بوده و از اهميت كمتري برخوردار است. هر چند هنگام استفاده از آبخوري قطره اي نياز به كارگران كمتري مي باشد اما مديريت جامع و دقيق و مستمر همواره احساس مي شود.
مشكلات متداول موجود و راهكارهاي پيشنهادي:
بسياري از مشكلات موجود مرتبط با آبخوريهاي نيپل، از نصب غير اصولي آنها ناشي مي شود. بستر يا كف سالن بايد در هنگام نصب اين سيستم كاملا صاف باشد. بستر ناهموار مطمئنا مسائلي مانند ارتفاع ناصحيح و فشار غير متوازن آب در داخل لوله ها را متعاقب خواهد گرديد. لذا قبل از نصب اين سيستم كف سالن در صورت نياز بايد كاملا صاف شود تا همه نقاط سالن هم سطح شود. و همچنين كنترل كننده هايي براي نشان دادن فشار آب در انتهاييترين و ابتدايي ترين خط لوله بايد نصب شود تا احتمال بروز هر مشكلي را به حداقل برساند. نكات مديريتي موجود به اين موارد محدود نمي شود و با ورود مدلهاي جديدتر اين سيستم همواره فاكتورهاي مديريتي ديگري به پرورش دهندگان ارائه مي دهند.
آبخوري كله قندي
وقتي از سيستم آبخوري باز استفاده مي کنيد در شروع دوره بايد به ازاي هر 100 جوجه يک آبخوري 4 ليتري در نظر بگيريد اين آبخوريها بايد حلقه وار اطراف مادر مصنوعي چيده شوند .
به طور کلي آبخوريهاي کله قندي را به آبخوريهاي اتوماتيک نزديک کنيد در صورت امکان آبخوريهاي اتوماتيک را به صورت حلقه دور جوجه ها قراردهيد تا جوجه ها به آبخوريهاي کله قندي راحتر دسترسي داشته باشند در آغاز روز چهارم پرورش ، يک چهارم آبخوريها کله قندي را جمع کنيد .تا روز هفتم پرورش قسمت بالايي لبه آبخوريها ي اتوماتيک را همسطح پشت جوجه ها تنظيم کنيد اين عمل به جلوگيري از ريزش آب و حفظ کيفيت بستر کمک مي کند .
عمق مناسب آب در آبخوريها 9/1 سانتيمتر مي باشد.
آبخوريها ي کله قندي و آبخوريهاي اتوماتيک هر روز بايد شسته شوند سيستم دو سطلي براي شستشو مناسب است به همراه سطل آب تميز از يک برس و يک ماده ضد عفوني کننده براي شستن آبخوريها استفاده کنيد به جاي سطل آب تميز مي توان از يک وسيله اسپري آب به همراه ماده ضدعفوني کننده استفاده کرد .
هنگامي که از آبخوري ناوداني استفاده مي شود بايد هر دو طرف آن براي محاسبه فضاي لازم به ازاي هر جوجه در نظر گرفته شود.
دانخوري
تراف
در هفته اول از نوع دانخوري سيني كم عمق پلاستيكي است استفاده مي شود. و در روز اول معمولا جوجه ها بايد تعداد زيادي سيني در اختيار شان باشد و معمولا سيني هاي بزرگ با عمق كم ساخته مي شود. بعد از هفته اول از دانخوري هاي استوانه اي يا تراف كه بصورت اتوماتيك يا دستي است مي توان استفاده نمود.
در دانخوري تراف براي هر جوجه بايد 4 سانتي متر دانخوري در نظر گرفت.
در مورد دانخوري هاي استوانه اي كه غالبا از جنس پلاستيك است اگر قطر آن 33 سانتي متر باشد براي هر 55 جوجه يك دانخوري كافي است. در اين نوع دانخوري ها ارتفاع بر حسب سن جوجه تنظيم مي گردد.
در سيستم تراف و زنجير توسط زنجير مخصوصي دان در تمام طول سالن بحركت در مي آيد. و يك مخزن ذخيره دان در آن وجود دارد.
در سيستم بشقاب نقاله، دان توسط آگر يا زنجير حركت مي كند و در سوراخهايي كه به فاصله معين روي لوله دارد باعث ريزش دان داخل بشقاب مي شود.
ارتفاع دانخوري همواره بايد در حد پشت جوجه ها باشد.
سيلوي دان را نيز در اكثر مرغداريهاي مدرن دنيا استفاده مي كنند و آن بايد ظرفيت خوراك مسن تر ين مرغها را داشته باشد. ترازوي اتوماتيك را نيز به سيلوي دان وصل مي كنند. دان را توزين مي كنند.
دارو مخلوط كن نيز وسيله اي است كه در ابتداي لوله آب ورودي سالن نصب مي گردد و كه باعث ورود دارو، واكسن و مواد شيميايي از يك مخزن به داخل خط ورودي آب مي گردد.
براي تنظيم جريان برق از رئوستا و تايمر استفاده مي كنند.
براي نشان دادن قطع جريان برق بايد از سيستم آژير و هشدار دهنده استفاده نمود.
سيستم روشنايي
نور بايد به طور يکسان در کل سالن توزيع شود .
از انواع مختلف لامپ به شرح زير مي توان استفاده نمود :
لامپ هايي که گرما توليد نمي کنند طيف وسيع خوبي را فراهم مي کنند اما بازده انرژي پاييني دارند اين نوع لامپ هاي با تشعشع بالا به ازاي هر وات هزينه مصرف برق را کاهش خواهد داد . لامپ هاي فلورسنت 3 تا 5 برابر بيشتر از لامپ هاي کم مصرف نورتوليد مي کنند اين نوع لامپ ها با گذشت زمان شدت نور کمتري توليد مي کنند و بايد قبل از سوخته شدن تعويض شوند لامپ هاي با فلورسنت 3 تا 5 برابر بيشتر از لامپ هاي کم مصرف نور توليد مي کنند اين نوع لامپ ها با گذشت زمان شدت نور کمتري توليد مي کنند وبايد قبل از سوخته شدن تعويض شوند .
لامپ هاي سديمي بازدهي خوبي دارند و در سالنهاي با ارتفاع زياد بيشترين بازدهي را دارند در مقايسه با لامپ هاي کم مصرف به ازاي هر وات 10 برابر بيشتر نور توليد مي کنند .گذاشتن يک کلاهک بالاي لامپ بازدهي آن را افزايش داده از اين طريق هزينه مصرف برق کاهش مي يابد تميز کردن منظم لامپ و کلاهک آن بازدهي لامپ را به حداکثر مي رساند.
نمونه اي از برنامه نوري براي افزايش درصدماندگاري گله
سن (روز) |
شدت (لوکس) |
ساعات روشنايي |
ساعات خاموشي |
3-1 |
40-30 |
24-23 |
1-0 |
15-4 |
10-5 |
12 |
12 |
22-16 |
10-5 |
16 |
8 |
22 تاسن کشتار |
10-5 |
23-18 |
6-1 |