تاثیر مواد مغذی در تقویت سیستم ایمنی طیور

تاثیر مواد مغذی در تقویت سیستم ایمنی طیور
مجتبی اسمعیل پور روشن - دکتری حرفه ای دامپزشکی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار
چکیده:
این بررسی به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف مواد مغذی و مکمل ها و افزودنی های جیره بر تقویت سیستم ایمنی و تاثیر آن بر پاسخ ایمنی سلولی و ایمنی همورال ماکیان انجام شده است.این مطالعه برگرفته از تحقیقات و آزمایشات علمی معتبر صورت گرفته توسط متخصصین تغذیه طیور بر روی انواع مختلف طیور تجاری تغذیه شده با سطوح مختلف مواد مغذی می باشد که در طی این بررسی با توجه به مکانیسم دفاعی سیستم ایمنی طیور و ارتباط بین تغذیه و سیتم ایمنی طیور و همچنین اهمیت مواد مغذی در ایجاد کفایت ایمنی و بروز پاسخ ایمنی در حد مطلوب، میتوان اثرات مثبت سطوح انرژی، لیپیدها، پروتئین و آمینو اسیدها، ویتامین های A،E،C،D و ویتامین های ب کمپلکس (B2 ،B6 وB12 )، مواد معدنی شامل سدیم، کلر، روی، مس، آهن، سلنیوم، منگنز و کبالت و افزودنی های بیولوژیکی مانند پروبیوتیک ها و همچنین بره موم را مشاهده نمود که بر این اساس تاثیر مثبت مواد مغذی بر تقویت سیستم ایمنی امری اثبات شده است.

واژه های کلیدی: مواد مغذی، سیستم ایمنی، طیور


 

ادامه نوشته

احداث سالن مرغداری وتاسیسات آن

مقدمه

ساختمانهای مرغداری بایستی به طریقی ساخته شوند که در زمستان گرم ودر تابستان خنک باشد . رعایت اصول صحیح ساختمان وعایق بندی سقف ودیوارها ووجود دستگاههای تهویه مناسب از تراکم رطوبت جلوگیری می کند و مانع مرطوب شدن بستر شده به ترتیب از شیوع بیماریهای انگلی ازجمله کوکسیدوز جلوگیری به عمل  می آورد .

 

در رابطه با ساختمان مرغداری توجه به پنج فاکتور مهم است :

1 - دائمی یا موقتی بودن لانه

2 - اندازه ساختمان

      الف:انفرادی

      ب:ردیفی

      پ:چند ردیفی

3 - ساختمان از نظر پرورش

4 - شکل از نظر پرورش

5 - مصالح ساختمانی


ساختمان مرغداری را نباید برای استفاده طولانی در نظر گرفت بلکه باید طوری ساخت که حداکثر پس از  10 تا 15 سال بتوان تغییراتی همراه با پیشرفتهای روزمره درامورساختمانی درآن به عمل آورد . در هلند عقیده بر این است لانه را برای مدتی حدود 10 سال ساخت تا پس از این مدت بدون این که خسارت زیادی

بر مرغداری وارد آید بتوان آن خراب کرد وبا مصا لح باقیمانده لانه جدیدی طبق اصول وقواعد روز بنا نمود


ساختمان مرغداری  از نظر پرورش شامل  :

1- ساختمان مرغ مادر (چه مرغ مادر گوشتی چه تخمی)

2- ساختمان انکو باسیون

3- ساختمان پرورشی جهت جوجهای گوشتی


ساختمانهای مرغداری از نظر طراحی شامل :

1- مرغداری گوشتی :

الف: سیستم باز

ب:سیستم بسته

2- مرغ مادر:

الف : سیستم باز       ب : سیستم بسته

سیستم بسته : الف: سیستم قفس        ب : سیستم بستر

3-ساختمان انکوباسیون

جدا از نوع پرورش ونوع ساختمان که تقسیم بندی شدبسته به نوع منطقه وشرایط آب وهوایی طراحی ساختما ن متفاوت است یعنی اینکه نوع مصالح مورد استفاده متفاوت است بسته به میزان سرمایه گزاری  نیز در انتخاب نوع مصالح دخیل است چنانچه در مناطق شمال کشور وبسیاری از کشورهااز چوب بیشتر استفاده می شود جدایی از تفکیک موارد بالا جهت تهیه ساختمان مرغداری از هر نوع که باشد طراحی آن در مناطق ایران به شرح زیر است :


شکل ساختمان :

ساختمان را ممکن به اشکال ، ساده ودوسقفی ساخت . در نوع ساده که بیشتر در مرغداری های کوچک عمل می شود ازیک سقف مسطح ویا شیبدار استفاده می شود شیب از جلو به عقب است واینکار هم سبب گرفتن نور بیشتری می گردد وهم آب باران در جلوی ساختمان جمع نمی شود . در ساختمان دو سقفی ، تهویه بخوبی صورت گرفته سقف اصلی شیب دار است وفضای بین سقف اول ودوم بعنوان انبار می تواند مورد استفاده قرار گیرد .


مصا لح ساختمانی :

شامل چوب وآجروسیمان وبلوک وهمچنین ورقهای فلزی وآ لومنیوم و یا ایرانیت ، البته استفاده ازهرکدام از این مصالح دارای معایب ومزایایی است .

ساختمانهای اداری ومسکونی باید در مدخل فارم احداث شوند . اولین قدم در احداث واحد مرغداری محل مزرعه است و  باید به نحوی انتخاب شود که با سایر مراکز پرورش فاصله داشته باشد البته با توجه به اینکه بیماریهای مثل نیوکاسل و برونشیت از مسافتهای بسیاردور و از طریق مواد به راحتی منتقل می شودوبعضی ازعوامل بیماری زا مثل   MG از طریق تماس مستقیم و توسط انسان ویا مواد مختلف منتقل

می شود. درمناطقی مثل شمال کشور که رطوبت نسبی زیاد است وامکان استفاده از سیستم خنک کننده تبخیری موجود نیست سیستم آشیانه های باز توصیه می گردد .


عملیات ساختمانی :

 پی ساختمان در صورت دائمی بودن ساختمان باید به پی آن توجه زیادی نمود. تا بدین وسیله رطوبت لانه را به حداقل رساند. و ضد عفونی در آن به خوبی صورت گیرد. در کشورهای اروپایی و آمریکایی در لانه های دائمی برای پی از کانگریت یا سمنت استفاده می گردد .در ایران برای پی و پایه های ساختمان از شفته (مخلوط آهک،خاک، سنگ . آب) استفاده می کنند. عمق پی 15 تا 60 سانتیمتر، و عرض آن حداقل دو برابر عرض دیوار باید باشد. پی حداقل 40 سانتیمتر از سطح خاک بالاتر باشد تا رطوبت نتواند به آسانی در لانه نفوذ کند .کف باید طوری باشد که به هر طریق از نفوذ رطوبت زیرین  جلوگیری نماید کف بایستی قابل شستشو باشد وبتوان آن را ضد عفونی کرد . از زمین طبیعی به عنوان کف جایگاه نمی توان استفاده کرد .کف جایگاه باید حداقل 25 الی 30 سانتیمتر از کف زمین بلندتر باشد تا از خشک بودن لانه اطمینان حاصل کنیم .

کف ها امروزه به دو صورت ساخته می شوند :

1- کف توری : کف توری در ایران زیاد معمول نیست . در اسرائیل و آمریکا و کشورهای اروپایی مورد استفاده قرار می گیرد . حدود یک متربلندتراز کف اصلی تور سیمی یا پرده های چوبی نصب می شود . از محاسن این روش مرغ ها برروی فضولات خود قرار نمی گیرند . از نظر بهداشتی بسیار مناسب اماگرانقیمت است.

2-کف معمولی : این کف ها رامی توان بدون استفاده از مصالح ساختمانی یا با استفاده از مصالح ساختمانی بنا نمود . بدون استفاده از مصالح ساختمانی فقط در لانه های موقتی به کار می رود.

در ساختن کف می توان از مصالحی چون کف سیمان، کف چوب، کف آجر استفاده نمود  .


رایجترین کف در ایران به شرح زیر است :

20 سانتیمتر از سطح زمین را شن ریزی می کنند . و آن را باید خوب کو بید و طبقه ای ا ز بتون به ضخامت 8 تا 10 سانتیمتر کشید بعد عایق بندی یا قیروگونی کرددر آخر لا یه ای به ضخامت 4 تا5 سانتیمترسیمان بر روی قیر گونی کشید .


دیوار ساختمان:

بسته به نوع وشکل ساختمان دیوارها فرق می کند . معمولاً دیوار ساختمانهای انفرادی ساده وکوتاه وارتفاع در ساختمانهای چند ردیفی وآنهایی که دارای سقف دوگانه هستند بلندتر است ارتفاع در ضلع جنوبی بلندتر از شمالی است در داخل لانه نیز از یک سری دیوارهای کوتاه به منظور جدا سازی قسمتهای مختلف استفاده می کنند ، این دیوارها به طور معمول از تورهای سیمی ساخته می شود .

دو نوع از دیوارهای مناسب در مرغداری :

1-استفاده از بلوکهای سیمانی توخالی   24 سانتیمتر طرف داخل بلوکها را توسط ورقهای پرس شده واز کاه به ضخامت 5 سانتیمتر پوشانده توسط میخ به دیوار چسبانده از سطح زمین تاارتفاع یک متری سیمان کاری نموده وبقیه را گچ کاری می کنند طرف خارجی را برای جلوگیری از نفوذ باران سیمانکاری می کنند .

 2- استفاده از آجر معمولی وعایق کاری نمودن  همچنین استفاده از ورقهای آلومنیوم یا نئوپان رنگ شده استفاده کنند وطرف بیرون را سیمان کاری کنند .


سقف:

با توجه به امکان تبادل سریع حرارتی در سقف آشیانه های مرغداری باید سعی در عایق کاری این قسمت از ساختمان نمود  .

 

سقف دارای انواع زیر است :

سقف ساده ،  سقف شیبدار ، سقف شیبدار با زاویه مساوی ، سقف شیبدار با زاویه نا مساوی .


دروپنجره:

درها از نظر اندازه باید بزرگ نباشند . حداقل یک متر پهنا ودو متر بلندی داشته باشند . تعداد پنجره ها را باید حداقل گرفت ، در مناطق سردسیر باید از چوب استفاده کرد و درمناطق خیلی سرد بهتر است پنجره ها دوبل باشند . مساحت پنجره تابعی از سطح آشیانه است به متوسط20 / 1 تا 25 / 1 سطح آشیانه به پنجره اختصاص  می یابد  . پنجره هرچه به کف نزدیک تر باشد آفتاب بیشتری به کف خواهد تابید در مناطق سردسیر برای حداکثر استفاده از نور وگرما پنجره ها را  باید حتی المکان  به کف نزدیک کرد . البته پیشنهاد می شود که با توجه به هزینه ها و مسائلی چون ، تنظیم نور سالن ، جلوگیری از ورود آلودگی به داخل سالن و . . . از سیتم ویندولس (بدون پنجره ) استفاده شود .

ارتفاع سالن در مناطق سردسیر   4 / 2 متر و در مناطق گرمسیر 3 متر باید باشد .


روش های پاک سازی سالن مرغداری:

بازار تخم مرغ قابل جوجه کشی و جوجه گوشتی در سراسر جهان به سمت تقاضا برای تولیدات عاری از بیماری پیش می رود دراین رابطه صنعت پرورش مرغ گوشتی نیز به تنظیم واعمال استانداردهای جدید برای غذا ادامه خواهد داد پاک سازی صحیح و موثر سالن های مرغداری این اطمینان را ایجاد میکند که بیماری ازگله ای به گله دیگر منتقل نمی شود ومصرف کننده را نیز در برابر بیماریهایی که از طریق غذا منتقل می شوند محافظت می کند این مقاله قصد دارد که توجه را به سمت جنبه های مهم پاک سازی سالن های مرغداری جلب کند .

 

اهداف

پاک سازی و ضد عفونی سالن به طوری که تمامی عوامل بالقوه بمیاری زا برای انسان و پرنده ، حذف شده تعداد باکتری ، ویروس ، انگل و حشرات باقی مانده آن قدر کاهش یابند که تاثیر آنها برروی سلامت آسایش و عملکرد گله بعدی به حداقل برسد .

 

طراحی سالن های مرغداری

طراحی سالن و تجهیزات مرغداری باید به گونه ای باشد که بتوان به آسانی و به نحو موثر آنها را تمیز کرد سالن های پرورش باید دارای کف بتونی ، سقف ودیوارهای قابل شستشو و کانال های تهویه قابل دسترس بوده فاقد ستون و مهارهای افقی باشند پاک سازی و ضد عفونی کف های خاکی غیرممکن است وجود یک سطح بتونی یا شنی در اطراف سالن های مرغداری به عرض 1 تا 3 متر از ورود جوندگان به داخل سالن ممانعت کرده در عین حال محلی را برای شستشو و چیدن تجهیزات خارج شده از سالن فراهم می اورد .

 

روش کار

در این مقاله اصول پاک سازی و آماده سازی مطلوب وموثر سالن مرغداری به طور خلاصه بیان می شود پاک سازی را می توان به مراحل زیر تقسیم بندی کرد .

 

برنامه ریزی :
برای پاک سازی موفق لازم است که همه عملیات به موقع انجام گیرد بهترین فرصت برای تعمیر و نگهداری معمول مزرعه درزمان پاک سازی به وجود خواهد آمد وضروری است که در برنامه گنجانده شود برای این که تمامی وظایف با موفقیت اجرا شود لازم است یک برنامه مفصل با جزئیات ، تاریخ ، دفعات ، کارگر و تجهیزات مورد نیاز قبل از تخلیه مزرعه ، تدوین شود .

 

کنترل حشرات : حشرات ، ناقلین بسیار مهم بیماری ها هستند وقبل از آن که در قسمت های چوبی ویا درمحل های دیگر مخفی شوند باید نابود گردند به محض خارج شدن پرندگان از سالن و درحالی که هنوز سالن گرم است بستر ، تجهیزات و تمامی سطوح سالن با یک حشره کش مناسب باید اسپری گردد روش دیگر استفاده از یک حشره کش مناسب دو هفته قبل از تخلیه می باشد عمل سم پاشی باید قبل از گاز دادن سالن ها تکرار گردد .

 

گردگیری : تمام گرد وغبار ، ضایعات و تارهای عنکبوت باید از روی محور هواکش ها ، تیرها ، قسمت های باز شده پرده ها در سالن های باز ، لبه ها و دیوارها پاک گردند بهتراست گرد وغبار با برس روی بستر ریخته شود .

اسپری اولیه : با استفاده ازیک اسپری کننده کم فشار باید بروی تمامی قسمت های داخلی سالن از سقف تا کف محلول پاک کننده پاشیده شود تا هنگام جابجا کردن و تخلیه بستر وتجهیزات ، گردو غبار بلند نشود درسالن های باز ، قبل از اسپری کردن ، باید پرده ها بسته شوند .

 

خارج کردن تجهیزات : تمامی تجهیزات و لوازم از قبیل آبخوری ها ، دانخوری ها ، چوب خواب ها ، لانه های تخمگذاری و قطعات مربوط به پن ها و .... باید از سالن خارج ودر محوطه بتونی خارج از سالن قرار داده شوند ممکن است برداشتن لانه های تخمگذاری خودکار میسر نباشد که در این مورد برخورد دیگری لازم است .

 

تخلیه بستر: تمامی بستر و ضایعات بایدبه خارج از سالن منتقل گردند تریلرهای مخصوص حمل کود باید قبل از بارگیری درداخل سالن قرار گیرند جهت اجتناب از پراکنده شدن بستر درمحوطه بیرون سالن لازم است تریلرهای بار شده قبل از ترک سالن پوشانده شوند چرخ های تریلرها درموقع خروج از سالن باید برس زده شده و با محلول ضد عفونی کننده اسپری گردند .

 

دفع بستر : مواد بستر وکود باید به فاصله حداقل 5 / 1 کیلومتر دورتر ازمزرعه منتقل شده طبق قوانین دولتی و محلی به یکی از روش های زیر معدوم گردند :

·         روی یک زمین مزروعی قبل از کشت پخش گردد و به مدت یک هفته با خاک شخم زده شود تا بستر و خاک با هم مخلوط شوند .

·         درمحل دفن زباله یاگودال حفر شده ای دفن گردد .

·         به صورت پشته جمع کرده تا گرم شود و به مدت حداقل یک ماه قبل از پخش در چراگاه به همین شکل نگهداری شود .

·         سوزانده شود .

 

شستشو : در ابتدا باید برق سالن قطع شود و به منظور حذف بقایای الودگی از سالن و تجهیزات از اب تحت فشار همراه با محلول پاک کننده کف زا استفاده گردد .به دنبال شستشو با آب و ماده پاک کننده  ،سالن و وسایل باید مجددا با آب تمیز تحت فشار آبکشی شوند در طول مراحل شستشو ، اب مازاد باید توسط خشک کن جمع اوری شده و به هیچ عنوان آب در کف سالن باقی نماند کلیه تجهیزاتی که به قسمت بتونی بیرون از سالن منتقل شده اند می بایست خیسانده و شستشو گردند و بعد از آن در یک انبار سرپوشیده قرار گیرند در داخل سالن نیز لازم است در مورد مکان های ذیل دقت خاصی مبذول گردد :

·         محل نصب هواکش ها

·         محورهای هواکش

·         هواکش ها

·         شبکه های نصب شده بر روی هواکش ها

·         قسمت های بالای تیرها

·         لبه ها

·         لوله های آب

برای اطمینان از شستشوی کامل قسمت های خارج از دسترس ، کاربرد داربست های متحرک و لامپ های سیار توصیه می شود محوطه بیرون سالن نیز باید شستشو شده به محل های ذیل توجه بیشتری مبذول شود :

·         هواده ها

·         سیستم فاضلاب

·         مسیرهای رفت و امد

انواع متنوعی از پاک کننده های صنعتی موجود می باشد و درهنگام مصرف باید از دستورالعمل کارخانه سازنده آن تبعیت نمود در این مرحله باید تاسیسات مربوط به کارکنان کاملا تمیز گردد در مزارع مرغ مادر اتاق ذخیره تخم مرغ باید شستشو و ضدعفونی شود رطوبت سازها باید باز و سرویس شده و قبل از ضدعفونی تمیز گردند .

 

سیستم آبخوری

روش :

·         تمامی مخازن و لوله ها از آب خالی شوند .

·         لوله ها با آب تمیز شستشو گردند .

·         مخازن اصلی برای حذف رسوب و لایه های نازک باکتری ، برس زده شوند آب حاصله به خارج از سالن هدایت شود .

·         مخزن با آب تمیز پر شده یک ضد عفونی کننده مناسب آب به ان اضافه شود .

·         آب محتوی محلول ضد عفونی کننده را به سمت لوله های آب جاری کنید و مطمن شوید که هیچ هوایی در لوله ها باقی نمانده است .

·         مخزن اصلی را مجدد با یک محلول ضد عفونی کننده و با غلظت مناسب به سطح قبلی رسانده اجازه دهید که این محلول حداقل به مدت 4 ساعت در مخزن باقی بماند .

·         مخزن راتخلیه و با اب پاکیزه شستشو کنید .

·         قبل از رسیدن جوجه ها مخزن را با آب تمیز پر کنید .

سیستم های خنک کننده تبخیری و مه پاش را می توان با استفاده از ضد عفونی کننده های پلیمری بی گوانید ضدعفونی کرد کاربرد این ضدعفونی کننده در دوره تولید نیز مارا مطمئن خواهد کرد که اب حاوی حداقل باکتری بوده و انتشار باکتری ها را در سالن کم خواهد نمود .

 

سیستم دانخوری

روش :

·         کلیه تجهیزات دانخوری اعم از مخازن دان ، تراف ، زنجیر ودانخوری آویز را تخلیه ، شستشو و ضد عفونی کنید .

·         سیلوها و لوله های رابط را خالی کرده تا حد امکان برس بزنید سپس آنها را کاملا تمیز کرده کلیه شکاف ها را مسدود کنید .

·         در موقع گاز دادن اطمینان از رعایت مسایل ایمنی اجباری است برای تاثیر گاز فرمالدهید حرارت 21 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 65 درصد ضروری می باشد .

تعمیرات و نگهداری

سالن تمیز و خالی فرصت مناسبی را برای تعمیر و نگهداری فراهم می آورد زمانی که سالن خالی باشد باید به مسایل زیر توجه شود :

·         کف سالن را با استفاده از سیمان و بتون درزگیری کنید .

·         ترک خوردگی ها و درزهای دیوارهای ساختمان را با استفاده از سیمان مسدود کنید 

·         هرگونه خرابی در دیوارها یا پانل های سقف را برطرف کنید .

·         در صورت نیاز نقاشی یا سفید کاری انجام دهید .

·         از محکم بسته شدن درها مطمئن شوید .


کنترل جوندگان و پرندگان وحشی

جلوگیری از ورود جوندگان وپرندگان وحشی به سالن مرغداری ضروری است زیرا آنها علاوه بر مصرف دان ناقل بیماری ها نیز می باشند .


روش های پیشگیری :

·         تمامی قسمت های دیوارها ، پانل ها و سقف را در ارتباط باوجود سوراخ کنترل و در صورت ضرورت تعمیر نمایید .

·         مطمئن شوید که پرندگان وحشی نمی توانند از محل هواکش ویا هواده وارد سالن گردند .

·         درها باید کاملا بسته شوند و هیچ گونه روزنه ای وجود نداشته باشد .

·         مطمئن شوید که هیچ گونه نشتی درسیستم های دانخوری وجود ندارد غذای سهل الوصول ، جانوران موذی را جلب میکند .

·         در سالن های باز طراحی ساختمان طوری صورت گیرد که پرندگان وحشی نتوانند وارد سالن شوند ودر صورت لزوم تعمیرات مورد نیاز را انجام دهید .

·         وجود یک محدوده شنی و یا بتونی به عرض 1 تا 3 متر در اطراف سالن میتواند از ورود جوندگان به سالن جلوگیری کند .


ضد عفونی

ضدعفونی نباید تا قبل از تکمیل پاک سازی و تعمیرات مرغداری انجام گیرد مواد ضد عفونی در حضور ضایعات و مواد آلی بی تاثیر خواهند بود برای ضدعفونی باید از مواد ضد عفونی کننده مجازی که دارای بیشترین تاثیر برعلیه عوامل باکتریایی و ویروسی بیماری زای طیور می باشند استفاده شود درتمامی موارد کاربرد ، می بایست از دستورات سازنده آنها پیروی شود .

در جدول (1) درمورد ضدعفونی کننده های معمول توضیحات بیشتری داده شده است ضدعفونی باید به کمک اسپری کننده های پرفشار ویا سمپاش پشتی انجام گیرد مواد ضد عفونی کنده کف زا زمان تماس راافزایش داده و اثربخشی ماده ضد عفونی کننده را بیشتر می نمایند گرم کردن سالن ها با درجه حرارت بالا بعد از درزگیری ، کارایی ضد عفونی کننده ها را بالا می برد .

اکثر ضدعفونی کننده ها براووسیت های کوکسیدیا تاثیری ندارند بنابراین در صورت ضرورت برخورد اختصاصی با کوکسیدیا ، استفاده از ترکیبات تولیدکننده آمونیاک توسط کارکنایی که به خوبی اموزش دیده اند توصیه می شود البته این مواد را باید زمانی به کاربرد که تمامی سطوح داخلی به خوبی تمیز شده وبعد از یک دوره کوتاه مدت تماس تاثیر خود را اعمال خواهند کرد .

 

 

جدول 1- مواد ضدعفونی کننده و حشره کشی که عمدتا درمرغداری ها جهت ضدعفونی وسایل و سالن استفاده می شوند

 

نوع ماده ضدعفونی کننده

خواص

ملاحظات

ترکیبات فنلی / ترکیبات فنلی سنتز شده

باکتری کش

در بعضی موارد ویروس کش ضعیف مقاومت کم نسبت به مواد آلی

برای صنایع غذایی مناسب نمی باشد مضر برای محیط زیست

 

ترکیبات کلره

باکتری کش / ویروس کش

دارای اثر خورندگی

اقتصادی و مقرون به صرفه

مضر برای محیط زیست

 

ترکیبات کلردارآلی

به عنوان مثال : کلرامین و دی کلر و ایزوسیانات سدیم

کرآزاد در آب ایجاد می کند و می تواند به شکل پودر نیز عرضه شود

درحضور مواد آلی فعالیت خود را از دست می دهد

دارای اثر خورندگی کمتری نسبت به هیپوکلریت می باشد

برای ضد عفونی به زمان تماس طولانی تری نیاز دارد

یدوفورها

در آب ید آزاد تولید می کنند

دارای عملکرد سریعی برعلیه باکتری ها می باشند

اثر ویروس کشی دارند

دارای اثر خورندگی نمیباشند

سمی نیستند

باعث رنگ گرفتن اجسام می شوند

پروکسی ژن ها

دارای طیف وسیع فعالیت

ضد میکروبی می باشنددر شکل غلیظ شده اکسید کننده قوی هستند استفاده از آنها نیاز به دقت دارد

بی ضرر برای محیط زیست شکل رقیق شده آن بی خطر است

آلدهید ها

به عنوان مثال : فرم آلدهید ،

گلوترآلدهید

دارای طیف وسیع عملکرد برعلیه باکتری ها می باشند به اشکال مایع یا گاز مصرف می شوند

بسیار سمی برای انسان

ترکیبات چهارتایی آمونیوم

خواص بعضی از پاک کننده ها را دارند

باکتری کش

تنها باکتری کش هستند و همراه با ضد عفونی کننده های دیگر خیلی موثر می باشند

غیر خورنده

ایجاد کف می کنند

ترکیبات پلیمری بی گوانید

باکتری کش و سیع الطیف  /  کم کننده کشش سطحی

به شکل یک لایه بسیار نازک در واحدهای خنک کننده پخش می گردد

این لایه در روند میعان حل شده و به طور آهسته ماده ضدعفونی کننده خود را آزاد می کند

اثر خورندگی ندارد

اسیدهای آلی

اسیدها معمولا ترکیبی از اسید فرمیک واسید پروپیونیک در آب می باشند .

خاصیت ضد میکروبی آنها به دلیل کاهش اسیدیته به زیر 5 / 4 می باشد

اثر خورندگی ندارند

یک ضدعفونی کننده موثر در آب می باشند

 

 

 

 

از بین برنده اووسیست های کوکسیدیا

اکثر ترکیبات به کاررفته ، نمک های آمونیوم به همراه کم کننده کشش سطحی می باشند

با فعال شدن آنها گاز آمونیاک تولیدمی شود که برای اووسیست سمی می باشد

خطر آلودگی

خطرناک برای انسان

حشره کش ها

معمولا از فسفات های آلی و مشتقات آنها استفاده می گردد

بی نهایت سمی برای حیوانات آبزی

آموزش کارکنان برای کاربرد آنها ضروری است .

 

گازدهی توسط گاز فرمالین

در صورت مجاز بودن کاربرد فرمالین ، گازدهی با آن باید بلافاصله بعد از تکمیل ضدعفونی انجام گیرد سطوح سالن باید مرطوب شده و سالن تا 21 درجه سانتی گراد گرم شود . در درجه حرارت کمتر از 21 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی کمتر از 65 درصد گاز دادن بی تاثیر خواهد بود درها ، هواکش ها و پنجره ها باید به خوبی بسته و درزگیری شده باشند دستورالعمل کارخانه تولید کننده فرمالین در ارتباط با کاربرد این مواد باید رعایت گردد پس از گازدادن سالن باید به مدت 24 ساعت کاملا بسته باقی بماند و کسی حق ورود به آن را نداشته باشد لازم است سالن قبل از ورود افراد کاملا تهویه گردد پس از پخش پوشال ، عمل گاز دادن مطابق روش فوق باید تکرار شود مقررات محلی در ارتباط با سلامت و امنیت مورد توجه قرار گرفته در تمامی مراحل مراعات شوند .گاز فرمالین برای حیوانات و انسان زیان آور است کارکنان باید از لباس های محافظت کننده از قبیل ماسک ، عینک و محافظ چشم استفاده کنند بهتر است عمل گاز دادن توسط دو نفر انجام شود تا در صورت مواجه شدن با شرایط اضطراری امکان کمک فراهم باشد .


پاک سازی محوطه خارجی سالن

تمیز کردن محوطه خارجی سالن ها نیز بسیار ضروری می باشد بهتر است که اطراف هر سالن مرغداری با محدوده 3متری از شن و یا بتون محاط شود درغیر اینصورت این محوطه باید :

·         فاقد هرگونه پوشش گیاهی باشد .

·         فاقد تجهیزات و ماشین آلات غیر قابل استفاده باشد .

·         سطح هموار و یکنواختی داشته باشد .

·         به خوبی زهکشی شده باشد به طوری که محلی برای جمع شدن آب های راکد نباشد


همچنین نسبت به تمیز و ضد عفونی کردن مکان های زیر توجه خاصی مبذول شود :

·         زیر هواده و هواکش های خروجی

·         مسیرهای در دسترس ومورد استفاده

·         اطراف درها


تمامی قسمت های بتونی باید همانند قسمت های داخلی سالن ها شستشو وضدعفونی گردند .


ارزیابی اماده سازی مزرعه ومیزان کارایی

لازم است که اثربخشی و هزینه پاک سازی و ضدعفونی پایش گردد اثر بخشی باانجام شمارش کل باکتریهای زنده تخمین زده می شود به کمک شمارش کل باکتریایی، امکان بهبود در سطح بهداشت مزرعه و مقایسه شیوه های مختلف ضدعفونی و پاک سازی فراهم می گردد .

 

فصلنامه چکاوک – شماره 64- شرکت مرغ اجداد زربال

روندهای نمونه برداری از اقلام تغذیه ای

مدیریت نمونه برداری یکی از عناصر کلیدی درمدیریت ریسک و کیفیت به شمار می آید. برنامه های مورد استفاده بیشتر باید بر مقدار و تنوع اقلام مورد استفاده نمونه داشته و یا اینکه به خطر مواد آلاینده بیشترین اهمیت را بدهند.
روندهای نمونه برداری، روندهای روتین روزانه و بر نامه های آموزشی کارکنان باید در تطابق با یکدیگر قرار داشته باشند تا در هزینه ها صرفه جویی شده ونتایج مطمئنی به دست آورده شوند.

مقدمه:
کیفیت اقلام و مواد از تاثیر مستقیمی بر میزان سودآوری تولیدات حیوانی برخوردار می باشد و ویژگی های فیزیکی یا بیولوژیکی اقلام مورد تغذیه بر کیفیت تغذیه نهایی حیوانات تاثیر گذارده و از این روی بر راندمان مثبت یا منفی آنها تاثیر گذار می باشند. تاثیرات مالی و اقتصادی نه تنها بر تولیدات حیوانی، بلکه بر کارهای مربوط به آسیاب مواد غذایی نیز تاثیر می گذارند. مواد غذایی مورد استفاده برای تغذیه حیوانات، بخشی از زنجیره غذایی به شمار می آیند. تحلیل های پیشگیری از خطر و روندهای HACCP امروزه بخشی از سیستم های کنترلی در حفظ تولید زنجیره های غذایی به شمار می آیند. این امر در زمینه سیستم های کنترل کیفیت برای اقلام موادغذایی نیز صحیح به نظر می رسد. ماک 2000 گزارش نموده است که بهترین عملکرد حیوانات و بالاترین میزان سودآوری و تولید آنها تا حد بسیار زیادی به کیفیت مواد تغذیه ای بستگی خواهد داشت . این مطلب در رابطه با مواد گیاهی سرشار از پروتئین و یا محصولات جانبی حیوانی که دارای ترکیبات مغذی مختلفی مستند نیز صادق می باشد. استفاده از دانه های نسل جدید، شیوه های کشاورزی، شرایط زیست محیطی و فن آوری های فرآوری، منجر به بروز تغییرات گسترده ای در ترکیب مواد خام و محصولات جانبی شده اند از این روی، هر یک از اقلام غذایی مورد استفاده از سهام بسیار زیادی در کیفیت تغذیه نهایی برخوردار می باشند. یکی از مسائل مالی بسیار مهم در برنامه های کنترل کیفی، اتخاذ تصمیم در رابطه با نوع قسمت های سودآور و نحوه بسیاری از نمونه برداری های مورد تحلیل می باشند. طراحی صحیح وبرنامه ریزی های آزمایشی باید به ارزیابی تمامی فاکتورهایی بپردازند که در میزان تنوع مواد غذایی دارای نقش می باشند. در اینجا لازم است تا سهم هر یک از اقلام غذایی دخیل در ایجاد تنوع تعیین شده و تاثیرات اقتصادی آنها بر رژیم نهایی، مشخص گردیده شود.
دراینجا باید به خاطر داشته باشیم که برای افزایش میزان سودآوری انجام سرمایه گذاری لازم، ضروری می باشد. باید به خاطر داشته باشیم که هر یک از روندهای نمونه برداری در یک آسیاب مواد غذایی مورد استفاده قرار داده می شوند و قبل از اتخاذ یک شیوه نمونه برداری به صورت منظم با هر شخص باید اقلام غذایی مورد استفاده را نیز تحلیل نماید و سپس مهمترین یا ضروری ترین اطلاعات در روندهای تصمیم گیری را مورد استفاده قرار دهید. حتی با وجود استانداردها و مهارت های حرفه ای موجود در ابزارهای تحلیلی نیز به وجود افراد آموزش دیده نیاز بوده واطلاعات تحلیلی به دست آمده هرگز بهتر از نمونه ای که مورد تحلیل قرار داده می شود، نخواهند بود. بنابراین، در برنامه های کنترل کیفیت، روندهای نمونه برداری از بیشترین اولویت ها برخوردارند و داده ها و اطلاعات به دست امده در رابطه با میزان و حجم یک ماده غذایی خاص باید تا حد امکان بی طرفانه بوده و از مزیت اطمینان بالایی برخوردار باشند.

روندهای نمونه برداری پایه:
کیفیت اقلام مورد استفاده یکی از پایه هایی است که رژیم غذایی حیوانات بر مبنای آن استوار می باشد. انجام نمونه برداری های صحیح و روندهای ارزیابی نمونه ها، مدیران تولید و متخصصان تغذیه را قادر می سازد تا به آگاهی های لازم در رابطه با کیفیت یک حجم زیاد از مواد غذایی وارد شده دست پیدا کنند. وجود حجم بیشتری از نمونه های تحلیل شده لزوما به معنای افزایش ضریب اطمینان نخواهد بود. زیرا هر یک از اقلام غذایی دارای هزینه های زیادی بوده و حتی با وجود NIRS قبل از تصمیم گیری در رابطه با نحوه تحلیل نمونه ها برای بیان بهترین ارزش غذایی آنها چندین سوال مختلف باید پاسخ داده شوند. برای تعیین تعداد اقلام نمونه برداری مورد تحلیل در آزمایشگاه چندین معیار باید مدنظر قرار داده شوند. این معیارها عبارتند از:

* میزان اهمیت اقلام مورد استفاده درمخلوط نهای به چه اندازه می باشد؟
* تغذیه در رژیم نهایی از چه اهمیتی برخوردار می باشد؟
* برای جمع آوری و تحلیل نمونه ها از اقلام غذایی به چقدر زمان نیاز می باشد؟
* آیا با تحلیل نمونه های بیشتر، دقت روندها تحلیلی افزایش می یابند؟
*آیا با توجه به شرایط فعلی تولید این روندها امکان پذیر می باشند؟
* تنوع تغذیه ای برای کدامیک از گونه های حیوانی و در چه شرایط سنی اعمال می شود؟

بنابراین نمونه برداری فرایندی می باشد که در آن مقدار مناسبی از اقلام غذایی برای تست یک حجم بزرگتر به گونه ای برداشته می شوند که نسبت به سهم فاکتورهای مورد آزمایش در حجم کلی محصول ونمونه های به دست آمده، در حد مشابهی قرار داشته باشند. روندهای نمونه برداری نه تنها تصویر جامعی از ترکیب موادخام ارائه می دهند، بلکه اطلاعات لازم در رابطه با نحوه مدیریت، حمل ونقل و نگهداری صحیح را نیز ارائه می کنند. به طور کلی روند نمونه برداری باید به گونه ای انجام شود که مبین ویژگی های کلی محصول بوده باشد. نمونه ها را می توان از بخش های خوب یا به اقلام غذایی انتخاب نمود. روشهای صحیح نمونه برداری متضمن حصول ارزیابی های صحیح در رابطه با کیفیت اقلام مورد بررسی می باشند. در هر زمان، نمونه برداری با روندهای مشابهی انجام شده و معیارهای قانونی لازم بر ای نمونه برداری، در تمام زمانها رعایت می شوند.

ابزارهای نمونه برداری:
ابزارهای مناسب برای انجام نمونه برداری، مقدار صحیح نمونه ها از هر حجم محصول را با توجه به روش بارگیری و حمل ونقل آنها، انتخاب می کنند. در زمان استفاده از یک روند نمونه برداری دستی با یک پروب، حداکثر تا عمق 2 متری مواد قابل دستیابی می باشند این یکی از ابزارهای متعارف درنمونه برداری می باشد کارکنانی که انجام نمونه برداری های دستی را بر عهده می گیرند باید دقت زیادی به خرج دهند زیرا در بسیاری از موارد به سبب خستگی فرد و یا روش اتخاذ شده برای نمونه برداری با دقت لازم برای انجام کار مبذول داشته نمی شود. یک پروب دستی را باید به صورت عمودی به درون مواد خام وارده نموده و به همین شیوه آنرا خارج کرده تا منفذهای پروب به طور پر شده باشند. قبل از زمان بالا کشیدن، پروب باید بسته شده ونمونه ها در یک ظرف کاملا تمیز قرار داده شده باشند. این پروب ها در هر نوبت 400 گرم از مواد تست را جمع آوری می کنند. نمونه گیر پلیکان نیز تنها ابزار مجاز برای نمونه برداری های نهایی شناخته شده است. تعداد زیادی از ابزارهای نمونه برداری خود کار نیز وجود دارند و انتخاب ابزار نمونه برداری صحیح تصمیمی است که با توجه به معیارهای زیر باید اتخاذ گردیده شود:

نوع مواد و جداسازی آنها، نوع نقاله یا جریانی که نمونه ها را حرکت می دهد، ویژگی های خاص مواد، حجم ذرات، تراکم، میزان غبار، حال چسبندگی و ... .
یکی از رایجترین گونه های مورد استفاده در صنایع، استفاده از نمونه گیر برش عرضی است. نصب این ابزار به صورت دستی و در خطی از جریان گرانشی انجام می شود که جریان آزادانه مواد را موجب می شود. نمونه گیرهای جریانی با یک لودر منفذدار به گونه ای طراحی می شوند که منفذ آن در برابر جریان مواد و یا شیب آنها قرار بگیرد. برخی از محدودیت ها این ابزار عبارتند از: حجم ذرات، نمونه برداری از تنها یک بخش از محصول، مواد نمونه برداری باید خشک بوده و دارای جریان آزاد باشند.

محققان بیان نموده اند که استفاده از پروب های پنوماتیک مستلزم وجود طراحی صحیح در این نوع از ابزارها می باشد و در هر صورت باید از ابزارهایی که دارای اثرواکیوم بوده وذرات مواد را به درون می مکند، باید اجتناب نمود. پروب پنوماتیک باید دارای یک مخزن دوگانه باشد تا از این طریق تاثیر واکیوم آن برطرف گردیده شود.

در رابطه با مواد مایع قدیمی ترین ابزار نمونه برداری خودکار، روش جریانی مداوم است. این شیوه توسط جامعه شیمی آمریکا به تصویب رسیده است و حاوی یک خط Bleederساخته شده از یک لوله استاندارد است که در بخش عمودی در مسیر جریان قرار می گیرند. نمونه گیرهای Bamb یا منطقه ای، ابزارهایی هستند که برای گرفتن مایعات از یک حجم زیاد استفاده می شوند. این ابزارها استوانه هایی بسته شده با حجم های مختلف هستند و ظرفیت آنها 950 یا 120 میلی لیتر خواهد بود. شیر مخزن زمانی باز می شود که بمب به کف آن برخورد می کند. کاهش حجم نمونه بهوسیله ابزارهای مختفی انجام می شود. هدف از انجام این کار دستیابی به نمونه ای است که مبین حجم کلی محصول بوده باشد. دستی یا خودکار قابل تقسیم می باشند و در انتها، کیفیت نمونه و روندهای تحلیلی انجام می شوند.

علاوه بر ویژگی های فیزیکی اقلام مورد آزمایش، تست های حسی نیز باید انجام شوند. این تست ها یکی از اولین مراحلی هستند که در هر نمونه برداری توسط پرسنل انجام می شوند و اطلاعات لازم در رابطه با کیفیت کلی محموله را ارائه می کنند. موزینگ 2003 بیان نموده است که تست های حسی در زمان های دسته بندی کیفیت محصولاتی مثل گندم، هنوز هم مورد نیاز می باشند و به شناسایی ناخالص ها، آسیب های ناشی از حشرات و آلودگی های ناشناخته، کمک می کنند. این تست ها از آن جهت دارای اهمیت می باشند که خطرات احتمالی برای سلامت انسان یا حیوان را به خوبی شناسایی می کنند.

تعیین تعداد نمونه ها:
انتخاب اقلامی که بیانگر بیشترین تنوع هستند، از اهمیت بسیار زیادی و طراحی برنامه های کنترل کیفی برخوردار می باشد. میزان نمونه مورد نیاز از یک ماده غذایی خاص برای حصول اطمینان از ضریب اطمینان داده ها و اطلاعات به تنوع روندهای مورد استفاده بستگی دارد. در بیشتر مواد حصول اطمینان 95 درصد از اینکه میزان میانگین به دست آمده از مجموعه تحلیل ها در طیف مقدارهای مورد نظر قرار دارد، رضایت بخش خواهد بود. مشکل فعلی در زمینه نمونه برداری اطمینان از آن می باشد که نمونه ها به طور دقیق نماینده حجم کلی محصول بوده و به واسطه ماهیت فرایندهای فراوری تحت تاثیر قرار نگرفته است.
تعداد نمونه ها در رابطه با حجم بار وارده تعیین شده و تحت نظارت قوانین محلی قرار می گیرد. مثال هایی از تعداد نمونه برداری های لازم در جدول های 1 و 2 اشاره شده اند. انواع مواد مختلف یا شیوه های بارگیری به نمونه برداری با روشی نیاز دارند که اجازه دخالت متغیرهای خارجی در یافته های نهایی را ندهد.

انتخاب نمونه:
در فرایندهای تصمیم گیری نیاز است تا نمووه هایی به دست آورده شوند که نمایانگر حجم کلی محصول بوده باشند. استفاده از روندهای صحیح در هر نمونه برداری نه تنها کیفیت اقلام مشخص شده را تضمین می کند بلکه از آلودگی های احتمالی به وسیله مواد قبلی نیز جلوگیری می نماید. نمونه برداری نامناسب نیز یکی از فاکتورهای دخیل در عدم ویژگی خاص محصول نهایی خواهد بود. روندهای نمونه برداری و آموزش کارکنان مجاز، در هر صورت دارای اهمیت خواهد بود. حصول نتایج صحیح از روندهای تحلیلی، به آینه ی از حجم نمونه وهمسانی آن می باشد. اهمیت روندهای نمونه برداری، تعداد نمونه ها، فاصله نمونه برداری ها و حجم نمونه ها به طور خاص در زمانی دارای اهمیت می باشد که یک آلاینده مشکوک در مقدارهای که وجود دارد. بنابراین در این شرایط به حجم زیادی از نمونه ها نیاز خواهد بود. دستورالعمل های اتحادی اروپا برای کنترل دولتی بر اوکراتوکسین ها، مستلزم انجام نمونه برداری های بیشتر در مقایسه با روندهای رایج فعلی می باشند. دلیل اتخاذ این شیوه آن است که این سموم و هاگ های قارچی به طور همسان در درون حجم مواد پراکنده نمی شوند. محققان وجود یک رابطه میان تعداد نمونه ها ودقت روندهای تحلیلی نهایی را مشخص نموده اند. تست های انجام شده بر روی یک محموله ذرت حاوی مواد خارجی و سایر مواد، مفید هستند. نتایج به دست آمده از این تست ها در جدول شماره 3 نشان داده شده اند و هر یک از آنها بیان می دارند که زیاد بودن تعداد نمونه ها لزوما به معنای کسب نتایج تحلیلی بهتر نخواهد بود و از این روی اتخاذ تصمیمات عاقلانه اجتناب ناپذیر می باشد. ارزش مغذی اقلام غذایی در متابعت از قوانین بیومتدیک به دست آورده می شود و این امر بدان معناست که همیشه تفاوت هایی در بین محموله های دریافت شده وجود خواهند داشت. یک ماده غذایی دارای یک عدد پروتئین خام بوده و انجام یک نمونه برداری تصادفی در هر صورت بیانگر مقدارهای میانگین خواهد بود.
به همین دلیل است که انجام تنها یک نمونه برداری نتایج قطعی از میانگین محتویات مورد تحلیل را ارائه نمی کند. تنها یک روند مداوم نمونه برداری و جمع آوری اطلاعات است که ارزیابی مقدار میانگین از مواد پراکنده درهر زمان را امکان پذیر می سازد. بنابراین لازم است تا در هر زمان مقدار مناسبی از نمونه ها به دست آورده شده و آن ها را برای تحلیل های بعدی تقسیم نمود.

نتایج:
در زمان طراحی رژیم غذای حیوانات، کیفیت اقلام غذایی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد و این نکته به طور خاص زمانی دارای اهمیت است که مکان های تولید مواد غذایی تحت نظارت GMP یا HACCP قرار دارند. نمونه برداری یک بخش بسیار مهم از برنامه های کنترل کیفیت است و داده ها و اطلاعات به دست آمده از این روندها در تعین میزان کیفیت و روندهای تصمیم گیری دارای اهمیت می باشند. نمونه برداری در لحظه توزیع مواد همیشه یک امر مهم در موقعیت مالی تولیدکنندگان اقلام غذایی بوده و با توجه به اتخاذ روندهای بهداشتی جدید، امروزه از اهمیت بیشتری نیز برخوردار گردیده است. تمامی مراحل دخیل در فرایند نمونه برداری باید با ملاحظه نوع مواد، فرایند بارگیری و شیوه توزیع آنها، انجام شوند. تعیین صحیح کیفیت اقلام و ارزش غذایی آنها، حجم الگوی نمونه برداری را تعیین می کند نمونه برداری یک فرایند دینامیک است که در آن تولید کننده موادغذایی باید به بهترین اطلاعات ممکن در رابطه با کیفیت اقلام دست پیدا کند. نمونه برداری یک بخش ضروری از فرایندهای بازرسی بوده و در تعیین دقت نتایج نهایی دارای اهمیت بسیار زیادی می باشد. در صورتی که یک نمونه بیانگر حجم کلی محصول نبوده باشد، فرایند درجه بندی آن نیز گسترده مواد مغذی آن را نشان نخواهد داد. با دستیابی به نمونه های مناسب وانجام بررسی های دقیق مکان های تولیدی، کیفیت صحیح اقلام را در مدت کوتاهی تعیین می کند. شرایط نگهداری، خرد کردن، مخلوط کردن، فرآوری های حرارتی از تاثیرات بیشتری بر محصول نهایی برخوردار می باشند. بنابراین نمونه برداری یک فرایند اسان نبوده و انجام صحیح آن در همه زمان ها دارای اهمیت بسیار زیاد می باشد. روندهای تحلیلی بعدی و اطلاعات به دست آمده از آنها به روندهای صحیح نمونه برداری بستگی خواهند داشت ودر پایان، هدف ما انجام مدیریت صحیح بر کیفیت و تنوع اقلام وارداتی می باشد. این امرف هدف اصلی ما در هر برنامه کنترل کیفیت به شمار می آید. تعیین ارزش مالی برنامه های کنترل کیفیت در اغلب موارد بسیار دشوار است اما هزینه های صرف شده برای آگاهی کیفیت مواد خام مورد استفاده مورد استفاده در تولید باید به وسیله صرفه جویی های انجام شده در بهینه سازی هزینه های نهایی، توجیه گردیده شوند. تنوع مواد باید در قالب ارزش مالی یا به شکل آمینو اسیدها و سایر اقلام مغذی مهم دیگر، بیان گردیده شوند. با انجام سناریوهای رژیمی متفاوت، تنوع مواد مغذی در قالب هزینه های عمومی منعکس خواهد شد.

منبع : http://www.itpnews.com/mdyryt-tghzyh/rvndhay-nmvnh-brdary-az-aghlam-tghzyh-ay.aspx?Itemid=344