ساختمان بدن طيور
پرندگان از مهره داران خونگرم هستند كه در سير تكامل از خزندگان منشا گرفته اند.
پوشش بدن پرندگان از پر، پوست و يك بافت پوششي تشكيل شده است. پرها از پروتئيني بنام كراتين ساخته شده اند كه به حفظ درجه حرارت بدن كمك مي كنند. پرها 4 تا 6% وزن بدن را تشكيل مي دهند.
رنگ پرها علت ژنتيكي و همچنين هورمونهاي جنسي را داراست. غده پرين در ناحيه پشتي دم قرار دارد كه باعث ترشح ماده مومي روي پرها مي گردد پاها توسط فلس پوشيده شده و زردي رنگ پاها بستگي به كار تنوئيد جيره دارد.
پوست طيور فاقد غدد عرق است و طيور نمي توانند عرق كنند. ميزان رنگ پوست با گزانتوفيل ماده غذايي و شدت تخمگذاري بستگي دارد.
اسكلت طيور وظيفه نگهداري بدن را بر عهده دارد استخوان پهن سينه بنام جناغ معروف است. استخوانهاي جمجمه، بازو، سينه، ترقوه، و تعدادي از استخوانهاي ستون مهره ها ميان تهي بوده و به سيستم تنفسي متصل مي شوند و هوا داخل اين استخوانها حركت مي كند.
بيشتر استخوانها سبك ولي محكم مي باشند. طيور داراي عضلات قرمز و سفيد مي باشند. در طيور عضلات پا ها تيرهتر است زيرا هنگام ايستادن بر روي آنها فشار وارد مي شوند.
دستگاه تنفس :
پرندگان از حفره هاي بيني، حنجره، ناي، جمجمه صوتي، برونش، ريه ها و كيسه هاي هوايي تشكيل شده است. پرندگان چهار جفت كيسه هوايي دارند و يك كيسه هوايي منفرد. ريه مسئول اصلي تنفس است و ميزان تنفس توسط خون تنظيم مي گردد. و با بيشتر شدن دي اكسيد كربن خون ميزان تنفس افزايش مي يابد. تعداد سيكل تنفس پرنده در حال استراحت در هر دقيقه 15 تا 25 سيكل است.
دستگاه گوارش
طيور لب، گام نرم و گونه ندارند. ولي در عوض داراي فك بالايي و پاييني شاخي شكل هستند.
فك بالا به جمجمه متصل شده است و فك پايين متحرك است. پرنده هنگام نوشيدن آب ابتدا آب را در دهان خود جمع كرده بعد با بالا بردن سر خود باعث عبور آن به مري مي شود. دو فك پرنده را منقار مي گويند. زبان خنجري شكل طيور سطح پشتي خشن دارد و از اين طريق به عبور غذا از طريق مري كمك مي كند، عبور غذا از دهان خيلي سريع است.
مري:
مسير لوله مانندي است كه از طريق آن ذرات غذا از انتهاي دهان تا بيش معده منتقل مي گردد.
چينه دان:
پيش از آنكه غذا از مري وارد حفره بدن گردد وارد چينه دان مي گردد. در اين مكان عمليات هضمي ناچيزي صورت مي گيرد.
پيش معده:
بزرگ شدن مري بلافاصله قبل از اتصال به سنگدان را پيش معده مي گويند. و توسط غدد آن اسيد كلريدريك و آنزيمهايي ترشح مي گردد. و غذا سريعا از اين مكان عبور مي كند.
سنگدان:
همان معده عضلاني است و داراي دو جفت عضله قوي است و مخاط بسيار ضخيمي دارد و هنگام ورود غذا منقبض مي گردد.
روده كوچك:
طول آن حدود 5/1 متر است. قسمت اول آن دوازدهه است و داخل دوازدهه لوزالمعده قرار دارد. آنزيمهاي لوزالمعده حاوي آميلاز، ليپاز و تريپسين است.
روده كور(سكوم):
بين روده كوچك و روده بزرگ قرار دارد. و عمل هضم اندكي دارد. و مقدار ناچيزي آب جذب مي كند و مقداري فعاليتهاي باكتريايي نيز در آن صورت مي گيرد.
روده بزرگ:
در مرغ بالغ 10 سانتي متر طول دارد. و قطر آن دو برابر روده باريك است و تا كلواك ختم مي گردد. روده بزرگ محل جذب آب است.
كلواك:
ناحيه پيازي شكل است و مجراي مشترك خروج ادرار و مدفوع است.
مخرج:
بعد از كلواك قرار دارد و اندازه آن بستگي به توليد يا عدم توليد تخم مرغ دارد.
دستگاه ادراري:
شامل دو كليه و هر كليه يك ميزناي دارد. قسمت اصلي ادرار پرندگان اسيد اوريك است كه در كلواك با مدفوع مخلوط شده و ماده سفيد خميري شكل را مي سازد.
فشار خون مرغ 140-160 ميلي متر جيوه و فشار خون خروس 180-195 ميلي متر جيوه است.